Upławy to jeden z najczęstszych objawów infekcji intymnych. Mówimy o nich, gdy barwa, zapach oraz ilość wydzieliny z pochwy odbiegają od normy. Nieleczone mogą mieć wpływ na zdrowie kobiety i prowadzić do poważnych powikłań, m.in. uszkodzeń jajników, jajowodów oraz macicy. Czym są upławy i kiedy stanowią powód do niepokoju? O czym świadczą i w jaki sposób można się z nimi uporać? Oto garść przydatnych informacji.
Czym są upławy?
Upławy to nieprawidłowy śluz z pochwy, który zwykle wiąże się ze zmianami chorobowymi. Niekiedy upławy mylone są ze śladami, jakie na bieliźnie pozostawia normalna, fizjologiczna wydzielina. Ich rozróżnienie w rzeczywistości jest jednak proste, jeśli tylko wiemy, czym się charakteryzują i w jaki sposób je rozpoznać.
Prawidłowa wydzielina intymna
Wydzielina intymna wytwarzana jest przez gruczoły, których pracę regulują hormony. Prawidłowa jest bezwonna, a w zależności od fazy cyklu miesiączkowego kobiety, zmienia się jej gęstość i barwa. Wygląd śluzu wskazuje, kiedy dojdzie do owulacji. Wyróżnić możemy dwa rodzaje śluzu: estrogenny i gestagenny. Pierwszy występuje w dniach okołoowulacyjnych i jest przezroczysty, ciągnący się i śliski. Odczuwane jest wówczas uczucie wilgotności w pochwie. Gęsty śluz tworzy siatkę, przez którą przebijają się tylko najsilniejsze, dobrze rozwinięte plemniki. Te źle rozwinięte lub uszkodzone zostają zatrzymane. W czasie dni płodnych śluz jest idealnym środowiskiem dla plemników – zawiera składniki odżywcze, które umożliwiają im większą ruchliwość oraz osiągnięcie dojrzałości niezbędnej do zapłodnienia. Śluz gestagenny jest lekko żółtawy lub białawy, nie ciągnie się, jest mętny i nie daje uczucia wilgotności. Tuż po miesiączce śluzu jest bardzo mało, a kobiety odczuwają w pochwie uczucie suchości. W trzeciej fazie cyklu śluz z pochwy gęstnieje i traci swą przejrzystość.
Wydzielina z pochwy a wiek
Na wygląd wydzieliny z pochwy wpływ ma również wiek. U dziewczynek wydzielina ma kolor mleczny, a jej ilość jest niewielka. W czasie pokwitania ślub pozostaje bezwonny, a jego ilość jest znacznie większa. Okres przekwitania charakteryzuje się zmniejszoną ilością wydzieliny, natomiast po menopauzie zanika całkowicie.
Upławy – rozpoznanie
Gdy wydzielina z pochwy wyraźnie zmienia zapach lub konsystencję, mówimy wówczas o upławach. W zależności od ich koloru lub konsystencji, można ocenić potencjalne, przybliżone źródło problemu. Najczęściej kobiety obserwują białe, gęste upławy o serowatej konsystencji, które z dużym prawdopodobieństwem świadczą o grzybicy. Jest ono tym większe, jeśli upławom towarzyszy uczucie swędzenia i pieczenia okolic intymnych. Warto wspomóc leczenie probiotykami i preparatami z pałeczkami kwasu mlekowego, naparami z kory dębu i rumianki, klotrimazolem oraz tantum rosa. Grzybica pochwy wymaga konsultacji lekarza ginekologa.
Żółto-zielone lub zielone upławy często są jednocześnie pieniste i cuchnące. Najczęściej oznaczają zakażenie rzęsistkiem pochwowym i wymagają leczenia nie tylko pacjentki, ale także jej seksualnego partnera. Upławy białe i szaro-biało o nieprzyjemnym, rybim zapachu, mogą być objawem waginozy, a więc bakteryjnego zapalenia pochwy. Podobnie, jak w przypadku zakażenia rzęsistkiem pochwowym, waginoza wymaga wizyty u lekarza. W leczeniu konieczne jest również zastosowanie terapii antybiotykowej.
Niepokojące mogą być również upławy brązowe, które zwykle spowodowane są zaburzeniami hormonalnymi i nie oznaczają infekcji intymnej. By to stwierdzić, należy jednak udać się do lekarza. Brązowa wydzielina z pochwy może także świadczyć o ciąży i pojawiać się w momencie implantacji zarodka. Niekiedy kobiety obserwują również upławy brunatne, wywołane hormonalną antykoncepcją.
Objawem, który często budzi kobiece obawy, jest kwaśna wydzielina z pochwy. Zwykle jednak nie ma powodów do zmartwień – naturalna woń kobiety jest nieco kwaśna. Niepokojące powinno być jedynie zwiększenie intensywności zapachu śluzu oraz jego konsystencji. Wodnista wydzielina z pochwy może bowiem być objawem wielu schorzeń, m.in. erytroplakią, a więc wywiniętym nabłonkiem gruczołowym na tarczy szyjki macicy oraz nadżerką w pochwie. W przypadku zaobserwowania rzadkich upławów bezwzględnie należy udać się lekarza ginekologa.
Jeżeli upławom towarzyszy obrzęk, zaczerwienienie i ból sromu i wejścia do pochwy, mogą być objawem alergii spowodowanej stosowanym preparatem do higieny intymnej, proszkiem do prania lub płynem do płukania tkanin, podpaskami, wkładkami higienicznymi lub prezerwatywami. W takiej sytuacji konieczne jest wyeliminowanie alergenów i zastosowanie łagodnych, niepodrażniających środków do pielęgnacji.
Upławy to wstydliwa i niepokojąca dolegliwość, wymagająca najczęściej konsultacji u specjalisty. Nie należy leczyć upławów ch na własną rękę! Przyczyną może być bowiem infekcja okolic intymnych, którą niewłaściwe postępowanie może nasilić. Pocieszający niewątpliwie jest fakt, że większość objawów infekcji pochwy mija po wdrożeniu odpowiedniego leczenia, które – w znakomitej większości przypadków – odbywa się w warunkach domowych.
